Türkiye’nin Ege Denizi’ndeki iki adasından biri olan Bozcaada, doğal, fiziki, kültürel yapısıyla önemli bir turistik merkez olmanın yanı sıra, kendine özgü yapısıyla anakaraya bağımlı olma halini beraberinde taşımaktadır.
Bozcaada kültürel potansiyel açıdan zengin bir ilçedir. Ancak bu genel kültür ögelerinden inanç, yani din boyutu Ada’ya ayrı bir özellik katmaktadır. Bu özellik Ada’da İslam ve Hıristiyan kültürünün esintileriyle vücut bulmaktadır. Örneğin Alaybey Camii, Köprülü Mehmet Paşa Camii, Namazgah Çeşmesi İslam kültürünün; Meryem Ana Kilisesi ile Aya Paraskevi Ayazması Hıristiyan kültürünün başlıca somut kültürel miras ögeleridir.
Alaybey Camii
Yapım tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, 1700 yıllarında yapıldığı tahmin edilmektedir. Harap olan Ali Ağa Camii’nin, kale kumandanı olan Miralay (albay) Ahmet Ağa tarafından yeniden yaptırıldığı ve adının da buradan geldiği kuvvetle muhtemeldir. Cami, kırmızı kesme taştan yapılmıştır.
Köprülü Mehmet Paşa Camii
Venedikliler döneminde yıkıldığı tahmin edilen halk arasında Mıhçı Camii diye bilinen camii, daha sonra Köprülü Mehmet Paşa tarafından 1655’de yeni baştan yaptırılarak onun adını almıştır. Günümüzde, halk arasında Yalı Camii olarak bilinmektedir.
Namazgah Çeşmesi
Sadrazam Öküz Mehmet Paşa’nın Bozcaada’da yaptırdığı çeşmelerin en önemlisidir. Namazgah meydanının kuzey-doğu köşesindedir. Doğu ve güney cepheleri kesme tüf, batı ve kuzey cepheleri moloz taşla örülmüş kare planda bir sarnıçlı çeşmedir. Kitabesinde 1703 tarihi görülmektedir.
Meryem Ana Kilisesi
1869 tarihli Bozcaada’daki Rum Ortodoks Cemaatine ait, ibadete açık olan tek kilisedir. Diğer adı Kimisis Teodoku Rum Ortodoks Kilisesi olan kilise Rum Mahallesi’nin tam ortasına konumlanmıştır.
Ayazma Manastırı
Yunanca “hagiasme” kelimesinden gelen Ayazma, kutsal su anlamına gelmektedir. Bozcaada’nın Ayazması, Ada’nın güney kısmında yer alıyor. Burada çift oluklu tarihi bir çeşme, 8 yaşlı çınar ağacı, küçük bir manastır ve 2 tane tek katlı yapı bulunmaktadır. Ayazma’daki Rum Ortodoks cemaate ait manastır, Rum azize Aya Paraskevi adına yapılmış ve onun adını taşımakta olup; sadece İstanbul’da bu azize adına kurulmuş 5 kilise bulunmaktadır. 1734 yılında Manolaki Manolidis tarafından yapılan manastır, sadece özel günlerde ibadete açılmaktadır.
